نویسنده: عزیزالله فخرایی پور

در

هرساله با رسیدن به 6 ماه دوم سال و خصوصا فصل زمستان، خرابی یا عدم کارکرد صحیح بخاری خودرو یکی از شایع ترین اتفاقاتی است که مالکین خودروها را به زحمت می‌اندازد، بخاری خودرو ممکن است به کل باد سرد بدهد، در مواردی به خوبی گرم نکند و گاهی هم حتی اصلا روشن نشود.

بروز مشکل در رادیاتور بخاری

یکی از شایع ترین و پر دردسر ترین عوامل خرابی بخاری خودرو، گرفتگی و یا سوراخ شدن رادیاتور بخاری آن است، وقتی رادیاتور بخاری نتواند بخوبی تبادل حرارتی داشته و گرما را از آب به هوا منتقل کند، بخاری گرمای لازم را نداشته و خوب گرم نمی‌کند. این مشکل در اکثر مواقع با تعویض رادیاتور بخاری که فرایندی پر دردسر است حل می‌شود، اما در مواردی معدودی نیز می‌توان با شستشو و استفاده از مواد جرم گیر مخصوص، این مشکل را پشت سر گذاشت.

رسوب گرفتگی در شلنگ‌های ورود و خروج رادیاتور بخاری

گاهی جنت‌هایی که آب رادیاتور خودرو را به رادیات بخاری منتقل می‌کنند، رسوب گرفته و جلوی ورود و خروج آب را می‌گیرند، در این موارد نیز با تعویض شلنگ ها یا رفع گرفتگی می‌توان عملکرد بخاری را اصلاح کرد.

هوا گرفتن یا کاهش سطح مایع خنک کننده موتور

گاهی کمبود آب موتور یا هوا گرفتن سیستم خنک کننده می‌تواند مانع گردش مایع در سیستم می‌شود، در نتیجه شبکه گرمایی بخاری نیز نمی‌تواند به درستی تبادل حرارتی داشته باشد و گرمای آب را به داخل کابین منتقل کند، در این حالت باید ضمن بررسی اجزای سیستم خنک کننده موتور و اطمینان از عدم وجود هرگونه نشتی، به سیستم خنک‌کاری موتور آب مقطر یا ضد یخ اضافه کرده و سیستم را هواگیری کنیم.

خرابی ترموستات خودرو

یکی دیگر از عوامل بروز نقص در بخاری، خرابی ترموستات است، ترموستات وظیفه دارد تا مسیر آب موتور را تغییر دهد؛ این قطعه زمانی که نیاز به خنک‌کردن آب نیست آن‌را همچنان داخل موتور و اطراف آن حفظ می‌کند تا وارد رادیاتور نشود و هر زمان که دمای موتور به حدی بالا رفت که نیاز به خنک‌کاری و کاهش دما بود، ترموستات خود به خود باز شده و اجازه گردش آب را می‌دهد.
گاهی ممکن است که ترموستات دچار نقص شده و کاملا باز بماند، در این حالت مایع درون سیستم خنک کننده مدام درون رادیاتور گردش کرده و خنک می‌شود، در نتیجه بخاری نیز نمی‌تواند دمای موردنیاز را تولید کند.

خرابی واتر پمپ موتور

در مواقعی مشاهده شده که بحاری خودرو هنگام حرکت و زمانی که دور موتور خودرو بالا است، به راحتی گرمای مورد نیاز را تامین می‌کند، اما با توقف خودرو و پایین آمدن دور مورتو، از شدت گرما کاسته شده و بخاری باد نسبتا سرد می‌دهد، این مشکل می‌تواند به دلیل ضعف در عملکرد واتر پمپ خودرو باشد که با کاهش دور موتور، به دلیل رسوب گرفتکی و یا خورده شدن پره ها، نمی تواند دبی لازم برای گردش مایع خنک کننده در سیستم را فراهم کند.

خرابی فن بخاری

ایراد شایع دیگر، خرابی فن و یا دمنده بخاری است؛ در این حالت رادیاتور بخوبی گرم می‌شود، آب داغ موتور نیز وارد سیستم می‌شود، ولی در نهایت به دلیل عدم کارکرد فن، تهویه خودرو هیچ بادی تولید نمی‌کند، علت این اتفاق می‌تواند سوختن یکی از فیوزها و یا خراب شدن موتور فن بخاری باشد که باید توسط برقکار برای رفع این خرابی اقدام کنیم؛ اما در صورتی که بخاری روشن می‌شود ولی باد کافی تولید نمی‌کند، مشکل می‌تواند از گرفتگی مجرای تهویه، یا عدم تعویض طولانی مدت فیلتر کابین و کیپ شدن آن باشد که با بررسی مسیرها و تعویض فیلتر کابین، این مشکل نیز حل خواهد شد.

نقص در یونیت تنظیمات سیستم تهویه

در مواردی مشاهده شده با وجود عدم وجود مشکل در هیچ کدام از موارد بالا، باز هم بخاری باد سرد می‌دهد، در این مورد ممکن است مشکل از مدار تنظیمات دمای تهویه باشد، این قطعه در خودروهای قدیمی به صورت کاملا مکانیکی، دریچه های تهویه را از حالت کولر به بخاری و بالعکس تغییر حالت می‌داد، اما در خودروهای بروزتر، این کار به صورت الکترونیکی و با تنظیم دمای مد نظر انجام می‌گیرد، خرابی اتصالات دریچه ها، یا مدار و دماسنج داخل خودرو نیز آخرین موردی است که می‌تواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد تهویه خودرو شود.

مهمترین نکته حفظ سلامت سیستم خنک کننده و تهویه خودرو

در آخر باید اشاره کنیم که مهم ترین نکته برای حفظ سلامت سیستم خنک کننده خودرو و سیستم تهویه، استفاده مداوم از ضد یخ و مایع خنک کننده یا کولانت مناسب در تمام فصول و اجتناب از استفاده آب شیر در سیستم خنک کننده خودرو است، در صورتی که این مورد را رعایت کنیم، سیستم خنک کننده هرگز دچار رسوب گرفتگی یا خوردگی نخواهد شد.

 

در

متاسفانه یا خوشبختانه، هم اکنون نیز مثل 2 دهه ی گذشته، پراید بیشتر از هر خودرو ی دیگری در انواع و اقسام مدل ها از جمله سدان و هاچبک و استیشن و وانت در تمام راه ها، خیابان ها و کوچه های کشور اعم از شمال و جنوب، شرق و غرب و همه ی پستی و بلندی(!) های این سرزمین دیده می شود! از این رو در این سری مقالات فول آپشن(!)، همزمان با شنیدن خبر توقف تولید پراید 111، به بررسی دقیق تر خانواده ی پراید می پردازیم تا متوجه تفاوت انواع مدل ها و تیپ های آن شویم.

مزدا، فورد، کیا، سایپا

 

پراید ابتدا در شرکت مزدا ژاپن با سفارش فورد که شرکت مادر بود، طراحی و ساخته شد.
اولین نسل پراید در سال‌های ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۳ در ژاپن با نام مزدا ۱۲۱ و در آمریکای شمالی توسط شرکت فورد با نام فورد فستیوا تولید شد و به فروش رفت. این مدل همچنین با نام پراید از ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۰ توسط کیا موتورز در کره جنوبی تولید شد و در سال ۲۰۰۱ خط تولید آن به سایپای ایران فروخته شد.

از بدو ورود به ایران تا کنون

 

سال 1372 تولید خودروی پراید (مونتاژ)
سال 1376 طراحی و تولید خودروی پراید )استیشن سفری(
سال 1381 طراحی و تولید خودروی سایپا 141
سال 1386 طراحی و تولید خوردروی 132
سال 1387 طراحی و تولید خودروی سایپا111
سال 1389 پروژه خانواده سایپا پلت فرم x100
سال 1396 پایان تولید پراید 111 در ایران

سایپا 141

 

پس از طراحی 141 در سال 1381 سر انجام این مدل در سال 1382 به بازار عرضه شد.
این مدل یک فیس لیفت از سایپا صبا در کلاس بدنه ی لیفت بک و شامل تغییرات در سپر جلو و عقب (همرنگ بدنه)، چراغ ها، درب کاپوت و صندوق،جلو پنجره، زه همرنگ روی درها در کنار طراحی جدید داشبورد و رو درها در داخل کابین بود.

سایپا صبا

 

از سال 1385 شرکت سایپا نام محصول پراید را به صبا تغییر داد. آرم کیا در جلو پنجره، صندوق عقب و فرمان از کیا به سایپا تغییر کرد و از آن سال امکان سفارش فرمان هیدرولیک و ترمز ABS برای این محصول فراهم شد.

با توجه به گزارش تصادفات پراید، تعداد افرادی که در اثر خفگی توسط کمربند ایمنی این خودرو جان باخته بودند، بیش از حد معمول بود.
لذا در سال 1386 تنظیم ارتفاع کمربند ایمنی از روی ستون B به پراید (صبا) اضافه شد.
همچنین به دلیل سرقت زیاد این خودرو سیستم ایموبلایزر یا سوییچ ضد سرقت به همه ی مدل های پراید اضافه شد.
اضافه شدن راهنمای روی گلگیرهای جلو و سیستم صوتی با پشتیبانی CD/Mp3 از دیگر تغییرات در سال 1386 بود.

در

واژه روغن‌سوزی در موتور خودرو به‌طور عمومی به وضعیتی گفته می‌شود که روغن در پروسه کاری موتور به اتاق احتراق یا مناطق داغ موتور وارد شود و درنتیجه، به دلیل گرمای زیاد روغن تبخیر شده و به همراه گازهای خروجی اگزوز از موتور خارج شود.

 

 

روغن به‌طورکلی در موتور خودرو وظیفه روان کردن حرکت قطعات فلزی بر روی یکدیگر را دارد و وجود آن در موتور خودرو لازم است اما طراحی موتور خودروها به‌گونه‌ای است که در سیکل کاری موتور، روغن همواره از نقاط داغ یا محفظه احتراق موتور دور می‌ماند و به همین دلیل به‌طور معمول روغن موتور نمی‌سوزد، اما در صورتی که موتور دچار روغن‌سوزی شود، این جدایی از میان می‌رود و روغن به مرور سوخته و از موتور خارج می‌شود که اصلی‌ترین نتیجه آن آلودگی هوا و البته کاهش کارآیی موتور است ضمن آنکه در این شرایط به مرور شاهد کاهش سطح روغن موتور خواهیم بود که درنتیجه ممکن است فرآیند روغن کاری موتور دچار مشکل شود.

به‌طور عمومی، دلیل اصلی روغن‌سوزی در موتور ناشی از خرابی رینگ‌های پیستون است که باعث می‌شود روغن موجود در سطح سیلندر، در زمان حرکت رو به پایین پیستون به‌طور کامل از جداره پیستون پاک نشود و در زمان احتراق با مخلوط سوخت و هوا ترکیب شده و می‌سوزد هرچند نباید فراموش کنیم روغن‌سوزی دلایل دیگری نیز دارد که تشخیص نهایی آن تنها از عهده مکانیک‌ها برمی‌آید.

سوختن روغن باعث تولید دود آبی‌رنگی در خروجی موتور می‌شود و این مسأله مهم‌ترین و ساده‌ترین نشانه تشخیص وجود روغن‌سوزی در موتور است. البته میزان تولید دود آبی کاملا بستگی به میزان روغن ترکیب شده با هوا دارد و الزاما در آغاز بروز این مشکل نباید انتظار داشت دود آبی‌رنگ از اگزوز دیده شود. برای تشخیص وجود روغن‌سوزی در یک موتور از این طریق توجه داشته باشید موتور خودرو باید گرم باشد ضمن آنکه این دود معمولا در اثر گاز دادن‌های مکرر دیده می‌شود.

روش دیگر بررسی شمع‌ها است چون با وجود ترکیبات روغن، شمع خودرو کثیف می‌شود (به‌اصطلاح تعمیرکارها شمع خیس می‌شود) که نشانه روغن‌سوزی است. البته روش درست تشخیص این مشکل، بهره‌گیری از ابزاری است که می‌توان فشار تراکم هر سیلندر را تشخیص دهد. کاهش فشار در سیلندر به معنی آسیب به رینگ‌های پیستون است که در ادامه روغن‌سوزی را به دنبال دارد.

در

برای رانندگی در جاده برفی توصیه های زیر را جدی بگیرید:

1- پیش از حرکت، بازدید کلی از وضعیت خودرویتان داشته باشید و آن را به تجهیزات زمستانی مجهز کنید.

2- آرام برانید. در فصل زمستان به دلیل بارش برف و باران و یا یخبندان در جاده‌ها باید با سرعت کمتری رانندگی کرد.

3- قبل از حرکت شیشه‌های خودرو، چراغ‌ها، راهنماها، بخاری و سیستم تهویه را بازدید کنید.

4-در صورت امکان وسیله نقلیه خود را به چراغ مه‌شکن مجهز کنید.

5- در صورت بخارکردن شیشه جلو از دستگاه تهویه خودرو استفاده کنید و یا شیشه سمت راننده را کمی پایین آورید تا شیشه‌ها بخار نکند و دید کافی داشته باشید.

6- در هوای برفی از زنجیر چرخ و یا لاستیک یخ‌شکن استفاده کنید.

7- در صورت گرفتار شدن در برف و برای کاهش لغزش خودرو، می‌توانید باد لاستیک چهار چرخ خودروی خود را کم کنید

. 8- چنانچه خودروی شما در برف متوقف شد، با دست برف زیر لاستیک‌ها را خالی کنید و اگر آسفالت یخ‌زده بود از نمک و گونی استفاده کنید. گونی را زیر چرخ‌ها قرار دهید و به آرامی با دنده 2 حرکت کنید.

9- در صورت تراکم مه، خودرو را در جای مناسبی متوقف کرده و تا زمانی که فاصله ایمن از جلو قابل رویت نباشد حرکت نکنید.

10- در هوای برفی و بارانی از گردش و انحراف ناگهانی خودداری کنید و بی‌موقع ترمز نکنید.

11- از فشاردادن ناگهانی پا بر روی پدال گاز یا برداشتن فشار از روی آن، خودداری کنید.

12- در یک سطح لغزنده، هنگامی که سرعت دارید از تغییر ناگهانی به دنده سنگین خودداری کنید.

13- چنانچه به هر دلیلی خودروی شما دچار سرخوردگی شد، اعتماد به نفس داشته باشید و به خودتان مسلط باشید زیرا در غیر این صورت نمی‌توانید تصمیم درستی بگیرید. در هنگام سرخوردن ماشین از ترمز کردن بپرهیزید، ضربه زدن به ترمز بر روی یخ، چرخ‌ها را قفل می‌کند و باعث سرخوردن بیشتر می‌شود.

14- موقع سرخوردن خودرو، فرمان خودرو را محکم مهار کرده و به سمتی که عقب خودرو به آن سمت چرخیده، فرمان را بچرخانید.

15- بهتر است خودرو را در هنگام لیز خوردن در حالت دنده‌سنگین نگه دارید و از خلاص کردن آن بپرهیزید زیرا ماندن در این حالت به کم شدن سرعت کمک می‌کند و حداکثر کنترل را به رانندگی می‌دهد.

16- از رانندگی با سرعت بالا و سبقت‌گرفتن در جاده برفی شدیدا بپرهیزید.