عملکرد قفل پلوس را بررسی کردیم وپی بردیم که اگر تا به حال حتما به محور جلو خودروهای شاسی‌بلندی چون پاترول و جیپ دقت کرده باشیدو قطعه‌ای را بر توپی محور جلو دیده‌اید که دارای نوشته‌های انگلیسی و فلشی دوطرفه است که گاهی مالک آن را می‌چرخاند.

قطعا برایتان سوال شده است که این قطعه چیست و چرخاندن آن چه عملی انجام می‌دهد. این قطعه قفل پلوس (Lucking Hub) یا به اصطلاح رایج‌تر کشور، پلوس خلاص‌کن (Free Wheeling Hub) نام دارد و وظیفه آن درگیر و خلاص‌کردن دیفرانسیل جلو در خودروهای دودیفرانسیل قدیمی ‌است که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم:

قفل پلوس، چرا؟

در خودروهای دو‌دیفرانسیل رایج نوع 4WD (چهارچرخ متحرک موقت انتخابی) که بیشتر شاسی‌بلندهای قدیمی و یا شاسی‌بلندهای حقیقی مخصوص آفرود (چون انواع جیپ و برخی مدل‌های لندروور و تویوتا) و به‌طور کلی خودروهایی که از نوع AWD (چهارچرخ متحرک دائم) نباشند را شامل می‌شود، پدیده‌ای به نام دیفرانسیل مرکزی وجود ندارد. از این رو به هنگام انتقال نیرو به هر چهار چرخ (در حالت 4WD) سرعت دو محور جلو و عقب (به جز به هنگام صاف بودن فرمان) متفاوت است. این اخلاف دور میان دو محور موجب وارد آمدن فشار شدید بر تمامی خط انتقال نیرو می‌شود که در درازمدت و بی‌احتیاطی در استفاده از خودرو موجب وارد آمدن آسیب‌های جدی می‌شود. اینجاست که پدیده‌ای به نام قفل پلوس یا به عبارت دیگر پلوس خلاص‌کن وارد عمل می‌شود. حقیقت آنجاست که استفاده از حالت 4WD (حالت سنگین L و حالت سبک H) محدود به مسیرهای لغزنده برفی، بارانی، گلی و یا سنگلاخ است که در این صورت اختلاف دور میان دو محور با هرز زدن یکی از محورها بر سطح لغزنده و کم اصطکاک جبران می‌شود اما با این حال اندک فشار غیر قابل اجتناب بر خط انتقال نیرو وارد می‌شود.

از سویی دیگر زمانی که در حالت معمول انتقال نیرو (2WD) قرار داشته باشید، تمامی قطعات محور جلو (از جمله پلوس‌ها، چهارشاخ‌ها، کرانویل و پینیون) به دلیل درگیری هر دو پلوس با چرخ، به حرکت آزادانه خود ادامه می‌دهند در حالی که دریافت‌کننده یا انتقال‌دهنده هیچ نیرویی نیستند. فشار وارد بر مسیر انتقال نیرو به هنگام سواری با حالت 4WD یا اضافه اصطکاک و استهلاکی که از حرکت آزادانه محور جلو به هنگام حرکت در حالت 2WD به وجود می‌آید مهندسان را بر آن داشت که قفل پلوس را اختراع کنند.

عملکرد قفل پلوس:

قفل پلوس مکانیسم ساده‌ای دارد که به صورت خلاصه می‌توان آن را به صورت دو چرخ دنده تعریف کرد که درگیری یا عدم درگیری آنها با یکدیگر مسبب درگیری یا عدم درگیری چرخ‌های محور جلو با پلوس‌هاست. به عبارت دیگر اگر خودرو در حالت 4WD قرار بگیرد و هردو قفل پلوس در حالت قفل (Lock) قرار داشته باشند، همانند زمانی که قفل پلوس وجود نداشت، نیرو به هر چهار چرخ منتقل می‌شود. اما اگر در همین حال یکی از قفل پلوس‌ها را در حالت آزاد یا خلاص (Free) بگذاریم، به دلیل نحوه عملکرد دیفرانسیل، انتقال نیرو به محور جلو از کار افتاده و با اینکه نیرو به دیفرانسیل جلو منتقل می‌شود اما به دلیل قطع بودن ارتباط چرخ با پلوس، هیچ نیرویی به چرخ‌ها منتقل نمی‌شود و نیروی انتقال یافته در دنده‌های کرانویل و پینیون و پلوس‌ها آزادانه هرز می‌زند.

با وجود این قطعه و قرار دادن آن در حالت خلاص از چرخش بی‌دلیل قطعات داخلی محور جلو (به دلیل اتصال استاندارد چرخ‌ها با پلوس‌ها) جلوگیری می‌شود که همین مهم به‌تنهایی مزیت‌های چشمگیری چون بهبود فرمانپذیری، کاهش استهلاک، کاهش مصرف سوخت و کاهش هزینه‌های سرویس و نگهداری را به همراه دارد.

همانطور که پیش‌تر گفته شد، حالت 4WD بر انواع سطوح لغزنده و سطوح دشوار سنگلاخ و یا به عبارت کلی‌تر بر هر نوع سطحی که برای عبور از آن میزان کشش بیشتری لازم است، استفاده می‌شود از این رو استفاده از دنده‌های سنگین گیربکس کمک (حالت L) جز در حالت 4WD منطقی نیست چرا‌که کاربرد آنچنانی ندارد. با کمک نحوه عملکرد قفل پلوس می‌توان به حالت غیر‌رسمی 2L (محرک عقب دنده سنگین کمک) دست یافت که به‌صورت استاندارد تنها در برخی شاسی‌بلندهای بسیار ضعیف ژاپنی و یا به عنوان آپشنی خاص بر برخی شاسی‌بلندهای آمریکایی موجود است.

قفل‌ یا خلاص‌کردن قفل پلوس مستلزم خروج راننده از خودرو است. طبیعتا این امر در هوای بارانی یا برفی و یا زمانی که خودرو در گل فرو رفته، کاری بس ناخوشایند و دشوار و حتی گاهی اوقات غیر‌ممکن است.

عملکرد قفل پلوس آنی نیست. به این معنا که با چرخاندن اهرم قفل پلوس به سمت قفل یا خلاص موجب قفل و یا خلاص شدن آنی محور جلو نمی‌شود. در حقیقت برای جا رفتن دنده‌های قفل پلوس در یکدیگر و یا جدا شدن آنها از هم خودرو باید متراژ کوتاهی را به سمت جلو یا عقب طی‌ کند تا مکانیسم قفل عمل کرده قفل یا خلاص شود. همین ویژگی می‌تواند در موقعیت‌های حساسی که نیاز به قفل و یا خلاص بودن محور جلو است اما امکان جابه‌جا کردن خودرو نیست، دردسرساز شود.

نکات مهم:

باید توجه داشته باشید که برای درگیر بودن کامل محور جلو باید قفل پلوس هر دو چرخ در وضعیت قفل قرار بگیرند. خلاص‌بودن تنها یکی از قفل پلوس‌ها موجب هرز زدن نیرو در دیفرانسیل و از کار افتادن کامل محور (عدم انتقال نیرو) می‌شود.

در خودروهای مدرن و امروزی دو‌دیفرانسیل با بهره‌گیری از دیفرانسیل مرکزی، کامپیوتر‌های بسیار دقیق کنترل‌کننده میزان کشش هر چرخ و قفل‌هایی که با مکانیسم‌های الکتریکی یا بادی و از داخل خودرو عمل می‌کنند دیگر نیازی به استفاده از قفل پلوس مکانیکی نیست.

خودروهای دودیفرانسیل امروزی دیگر از پلوس خلاص‌کن بهره نمی‌برند. در این خودروها با قرار دادن وضعیت دنده کمک و در گیر‌کردن محور جلو به صورت اتوماتیک پلوس‌ها در‌گیر می‌شود و در صورت خلاص‌کردن دنده کمک پلوس‌های جلو در وضعیت خلاص قرار می‌گیرند.

این نکته را در نظر داشته باشید در صورت درگیر نشدن پلوس‌ها با چند متر عقب و یا جلو رفتن خودرو پلوس‌ها درگیر می‌شوند.

از معجزه گریس غافل نشوید. چرخ دنده‌های قفل پلوس فشار زیادی را متحمل شده و برای عملکرد روان نیازمند گریس‌کاری و بازدید دوره‌ای هستند. خشک‌شدن چرخ‌دنده‌ها و یا ورود آب به آن می‌تواند موجب گیر‌کردن و قفل‌شدن دنده‌ها در یکدیگر ‌‌شود و عملکرد قفل پلوس را خدشه‌دار می‌کند.

اگر اهرم گردشی قفل پلوس گیر کرده و یا سفت است، هرگز با استفاده از ابزار و اعمال فشار زیاد اقدام به چرخاندن آن نکنید، چرا‌که به قطعات داخلی آن آسیب می‌رسد.

همواره پیش از ورود به مسیر مورد نیاز به حالت 4WD اقدام به قفل‌کردن قفل پلوس کنید چراکه به هنگام وارد آمدن نیروهای مختلف در عبور از مسیرهای ناهموار و پرفشار قفل کردن قفل پلوس می‌تواند دشوار و یا حتی غیر‌ممکن باشد.

خنک کننده روغن راهی برای سالم نگهداشتم موتور خودرو میباشد.

چگونه از داغ شدن روغن داخل سیستم موتور جلوگیری کنیم؟

روغن عامل حیاتی موتور بوده و همانند خون در سیستم موتور عمل میکند. سوال اساسی این است که چگونه از جوش آمدن خون خودرو جلوگیری کنیم؟

عاملهای خنک کننده در خودروها به دسته های ذیل تقسم میشوند:

سیستم خنک کننده اصلی (primary cooling system) : که یا آب رادیاتور میباشد و از آن بعنوان مایع خنک کننده یا coolant نام می برند یا میتواند سیستم خنک کننده موتور از طریق هوا باشد.

سیستم خنک کننده ثانویه(secondary cooling system) : که در همه موتورها روغن موتور یا روغن این نقش را برعهده دارد. گرچه اکثر مردم فکر میکنند که نقش روغن موتور روان کنندگی است ولی شاید کمتری کسی به نقش خنک کنندگی روغن موتور توجه نماید.

خنک کننده روغن موتور (engine oil cooler) چیست؟

خنک کننده روغن موتور به مثابه رادیاتور کوچکی است که در جلوی سیستم خنک کننده(coolant system) خودرو جایگذاری و نصب میشوند که دمای روغن را در حین عبور از لوله های پیچ در پیچ داخل خنک کننده کاهش میدهد. خنک کننده روغن اساسا یک رادیاتور است که در آن به جای آب، روغن موتور جریان دارد.این سیستم هنگامیکه موتور روشن باشد عمل میکند.

کاهش دمای روغن موتور بویژه در موتورهای خنک شونده با هوا فواید بسیار زیادی دارد. این رادیاتور خنک کننده همچنین میتواند در خنک کردن روغن دنده – فشار و دمای بالا- نیز بکار رود.

یک کیت خنک کننده روغن موتور بین 50 تا 100 دلار قیمت دارد.

وقتی دمای نرمال موتور افزایش می یاید باعث میشود که موتور به انحا مختلف آسیب ببیند که شامل زوال و از بین رفتن سریع روغن موتور نیز میشود.

تعویض روغن اغلب سبب حفظ و افزایش توان روانکاری میشود و یک سیستم خنک کننده روغن میتواند کیفیت روغن را با کاهش دمای کارکرد روغن تا حدود 30 درصد برای دوره های زمانی طولانی تر حفظ نماید.

در اصل نقش ثانویه روغن موتورها خنک کردن موتور است. سیستم خنک کننده در مدلهای مختلف موتور سیکلت هارلی دیویدسون نیز بکار رفته و این سیستم اساسا یک رادیاتور است که از یک طرف آن روغن وارد و از طرف دیگر آن خارج میشود در میان این سیستم لوله های نازکی هستند که به تیغه هایی وصل میشوند که به طور موثر حرارت را پخش کرده و از بین میبرند داخل این سیستم ترموستات نیز کار میکند که مانع از جوش آمدن روغن میشود .وقتی که روغن وارد این سیستم میشود مقدار خیلی زیادی از حرارت خود را از دست میدهد.

تصور غلطی که در مورد سیستم خنک کننده روغن وجود دارد این است که این سیستم تنها در سرعتهای بالا کار میکند در حالیکه در هنگام شرایط ترافیک یا در حال توقف نیز این سیستم فعال بوده و به کاهش حرارت روغن کمک میکند.

طراحی سیستم خنک کننده روغن موتور

همانند رادیاتورها خنک کننده های روغن موتورها در اندازه های مختلفی وجود دارند انتخاب سایز مناسب بر اساس فاکتورهای مختلفی میباشد

– میزان ظرفیت روغن داخل سیستم

– توان خروجی موتور

– میزان جرایان هوا و فضا برای خنک کننده

– اندازه رادیاتور

هر کدام از فاکتورهای فوق الذکر نقش مهمی در انتخاب اندازه خنک کننده روغن موتور مناسب خودرو شما دارد. بعنوان یک قاعده اساسی سرانگشتی، اکثر راننده ها بزرگترین اندازه خنک کننده روغن را انتخاب میکنند بطوریکه میتواند به خوبی جریان هوا را دریافت کند سپس ترموستات را اضافه میکنند که میتواند روغن را در دمای مناسب نگه دارد.

اگر روغن خیلی داغ شود شروع به تجزیه میکند و تجزیه روغن سبب ضعیف و شل شدن بیش از حد روغن میشود و سطح فشار روغن به سطح خطرناک افت پیدا میکند.

همانطور که روغن داغ سبب آسیب به موتور میشود روغنی که از نظر دما سرد باشد نیز آسیبهای جدی به موتور میزند و دمای سرد سبب میشود که روغن نتواند ویسکوزیته مناسب داشته باشد. بهترین روش برای حل این مشکل افزودن سیستم خنک کننده کنترل دما بوسیله ترموستات است سیستم خنک کننده روغن به حفظ دمای روغن و همچنین ممانعت از افزایش دمای روغن کمک میکند.

چرا دیلایت ؟

شاید برای خیلی از شما سوال پیش آمده باشد که چرا بعضی از خودروهای جدید مجهز به نوعی از چراغها به نام چراغ های روشنایی در روز هستند و شرکتهای مختلف در معرفی و رونمایی از خودروهایشان تاکید زیادی دارند که خودرو مجهز به این نوع تکنولوژی باشد البته استفاده از این چراغ ها از سال های قبل در کشورهایی همچون آمریکا،آلمان و انگلیس مورد استفاده قرار میگرفت.

در کشوری همچون آمریکا که یکی از بازارهای بزرگ خودرو جهان به شمار میرود و قوانین سفت و سختی برای عبور و مرور خودروها دارد امتیازهای خوبی به خودروهایی که از این نوع چراغها استفاده میکنند میدهد.

مثلا اگر خودرویی از این نوع چراغها یا از سیستمی استفاده کند که به محض روشن شدن خودرو چراغهای نور پایین و یا چراغهای مخصوصی که برای استفاده در روز هستند را روشن کند هزینه بیمه کمتری را دریافت میکند.

حتما به خودتان می گوید روشن بودن چراغ خودرو در روز چه فایده ای دارد؟ در جواب این سوال بهتر است بدانید که استفاده کردن از این چراغهادر روز برای جلب توجه عابران پیاده و یا راننده های عبوری می باشد نه خود راننده خودرو !! اگر به این مسئله توجه کنیم متوجه اهمیت این چراغها میشویم.

اگر در خیابانهای شهر به ماشین های که از این نوع چراغها استفاده میکنند توجه کرده باشید حتما متوجه شدید که چگونه توجه شما را به خود جلب میکنند و این همان چیزی است که طراح های این نوع چراغها دنبالش هستند یعنی جلب توجه عابر پیاده و راننده های دیگر به خودروی در حال عبور و رعایت کردن مسائل ایمنی و فاصله با خودروی مورد نظر.

البته روشن بودن اجباری چراغها از ده های قبل در کشورهایی همچون سوئد اجرا می گردیده است و علت آن مه آلود بودن بیشتر مناطق این کشور ها در بیشتر روزهای سال میباشد

البته در این کشورها که در سال های قبل از چراغهای LED استفاده نمی گردید چراغهای جلو به محض روشن شدن خودرو به صورت خودکار روشن میشد. تحقیقات نشان داده است که استفاده از چراغهای روشنایی در روز میتواند تصادفهایی که به علت عدم توجه راننده ها به خودروهای عبوری میباشد را تا حد زیادی کاهش دهد.