خودروهای انژکتوری برتری های فراوانی نسبت به سایر گونه ها دارند از جمله آن که دارای چابکی و قابلیت های ویژه ای در رانندگی هستند. این قبیل خودروها در حالت سرد و گرم به راحتی استارت خورده و روشن می شوند و عیب یابی آسان و سریع دارند. خودروهای انژکتوری ضمن مصرف سوخت کمتر و قدرت بیشتر بسیار پاک تر از خودروهای کاربراتوری هستند.

اگر از خودروی انژکتوری استفاده می کنید و یا در حال انتخاب این نوع از خودروها هستید آگاهی از مطالب زیر به شما کمک می کند تا علاوه بر دانستن نکات فنی ویژه در استفاده از خودروهای انژکتوری اطمینان خاطر و راحتی بیشتری را احساس کنید.

تنظیم پایدار

از مشکلات خودروهای کاربراتوری آنست که این خودروها با گذشت زمان در اثر کارکرد از تنظیم و پایداری خارج شده و با تغییر شرایط آب وهوائی و فشار محیط نیاز به تنظیم مجدد نسبت هوا به سوخت و زمان جرقه براساس شرایط جدید دارند چرا که عدم تنظیم مجدد، افزایش مصرف سوخت و میزان آلایندگی و افت توان موتور و نیز بد کارکردن موتور را در پی خواهد داشت.

در خودروهای انژکتوری با توجه به اینکه موتور خودرو مجهز به مجموعه تنظیم هوشمند است لذا با قرار گرفتن خودرو در شرایط محیطی جدید با درک عوامل مؤثر مثل دما و فشار خود را به طور خودکار با شرایط تطبیق داده و نیازی به تنظیم ندارد و دقیقاً عملکرد مشابه ای در میزان مصرف سوخت، میزان آلودگی و خوب کار کردن در شرایط مختلف دارد.

رانندگی بهتر

رانندگی با یک خودروی انژکتوری به مراتب بهتر و راحت تر از یک خودروی کاربراتوری است. این موضوع هنگامی که می خواهید به خودرو شتاب مثبت بدهید یا زمانی که قصد توقف دارید (شتاب منفی) به خوبی خود را نشان می دهد.

در حالات فوق از تکان های شدید خبری نیست. همچنین در حالت سبقت گیری با درک مجموعه مدیریت موتور از رفتار راننده، شتاب گیری بسیار بهتر از خودرو کاربراتوری در شرایط مشابه خواهد بود. دلیل این موضوع وجود مجموعه مدیریت موتور است که وضعیت رانش خودرو را تحت کنترل دارد و از قبل در هنگام تنظیم خودرو برنامه ریزی شده است.

عیب یابی

عیب یابی خودروهای انژکتوری به مراتب آسان تر و سریع تر از خودروهای کاربراتوری انجام می شود. زمانی که ایرادی در خودرو حادث شود پس از اتصال دستگاه عیب یاب به جعبه مدیریت موتور، مشخص می شود در کدام قطعه یا قطعات از مجموعه موتور ایراد وجود دارد و لذا تشخیص ایرادهای خودرو توسط نرم افزار انجام شده و از حالت تجربی و روش های سعی و خطا که در خصوص تعمیرات خودروهای کاربراتوری انجام می شود، خارج می گردد.

استارت راحت تر

در خودروی انژکتوری به دلیل اینکه میزان نسبت سوخت به هوای مورد نیاز موتور و نیز زمان بندی مناسب جرقه براساس درک مجموعه مدیریت موتور از شرایط محیط (دما و فشار) به طور خودکار تنظیم می شود لذا در روزهای سرد یا در روزهای گرم راه اندازی خودرو بسیار راحت بوده و در کمترین زمان ممکن صورت می گیرد.

پاک تر

خودروی انژکتوری آلودگی کمتری نسبت به خودروی کاربراتوری تولید می کند. تنظیم خودکار نسبت هوا به سوخت، تنظیم مناسب زمان بندی جرقه، نحوه تزریق سوخت، حالت پایدار موتور، امکان بهره گیری از واکنش گرهای شیمیائی (کاتالیست ها) در مسیر اگزوز و… از جمله عواملی هستند که باعث می شوند خودروهای انژکتوری کم آلاینده تر باشند.

اگر به آن بیاندیشیم که فرزندانمان از هوائی استفاده می کنند که ما در آن رانندگی می کنیم این موضوع اهمیت بیش از پیش پیدا می کند. حال آنکه یکی از مهمترین دلایل برای ساخت خودروهای انژکتوری کاهش آلودی بوده که سیاست های کشور نیز بر آن تأکید دارد.

جک اهرمی :

بهترین نوع جک برای خودرو های ۴wd جک اهرمی است . این نوع جک قادر به بالا بردن هر نوع خودرو می باشد و با استفاده از یک زنجیر می توان از آن به عنوان وینچ نیز استفاده کرد.

جک های استاندارد موجود در خودروهای ۴wd تنها قادرند خودرو را به اندازه ای که برای تعویض تایر لازم است بالا ببرند . این جکها برای استفاده بر روی آسفالت و زمینهای سخت طراحی شده اند . این جکها باید در قسمت مشخصی در زیر خودرو قرار گیرند . اگر در هنگامی که خودرو شما در شن یا هر مکان دیگری گیر کرده باشد و خواسته باشید از این جکها استفاده کنید متوجه شده اید که این جکها کارایی لازم را ندارند.

جک های اهرمی این قابلیت را دارند که در قسمتهای مختلفی از خودرو قرار بگیرند و توانایی بالا بردن وزن های بمراتب سنگین تر از تحمل جک های استاندارد خودرو را دارند . این جکها قابلیت بالا بردن تا ۱ متر را دارا می باشند.

بعضی از خودرو های ۴wd به دلیل دارا بودن قوسهایی بر روی بدنه ، جای مناسبی برای نسب جک اهرمی ندارند. این جکها دارای قطعاتی هستند که این امکان را به مصرف کننده می دهد که بر اساس نوع خودرو ، جک را با آن تنظیم کنند.

توصیه می شود در صورت استفاده از این نوع جک صفحه ای فلزی یا چوبی به ابعاد ۳۰۰x۳۰۰ میلیمتر در زیر جک قرار گیرد تا جک در زمین شنی یا باتلاقی فرو نرود. قطر صفحه فلزی ۳.۵ میلیمتری و صفح چوبی ۱۵ سانتی متری برای این کار کفایت می کند. البته با توجه به نوع خودرو این ضخامت این صفحه متغیر خواهد بود . قبل از انجام سفر ۲ آجر را با فاصله از یکدیگر قرار دهید . صفحه را بر روی آن بگذارید و پایه جک را بر روی آن قرار دهید . سپس اقدام به جک زدن در زیر خودرو کنید . اگر صفحه شکم نداد ، صفحه مناسبی را انتخاب کرده اید.

با استفاده از یک زنجیر مناسب کارایی این جک دو چندان می شود .

به این صورت عمل کنید :

قسمت فوقانی جک باید بوسیله یک زنجیر به تکیه گاه محکمی متصل شود . قسمت دیگر زنجیر به خودرو متصل می شود. در قسمت پایین جک ، قسمتی از طول زنجیر بوسیله یک قلاب به جک متصل می شود و به قسمت متحرک جک قسمت دیگری از زنجیر با یک چنگک متصل می گردد . این کار باعث می شود که شما قادر باشید خودرو را یک متر به جلو بکشید . مجددا جک را آزاد کنید و زنجیر آزاد شده را به جلو بکشید و به قسمت پایین جک قفل کنید . چنگک بالایی اجازه نخواهد داد که خودرو به عقب برگردد . این روش آنقدر تکرار می شود تا خودرو آزاد گردد.

جک بادی اگزوز

این نوع جک وسیله ای است که استفاده از آن بسیار آسان است . این جک به شکل یک بادکنک خالی بزرگ است که در زیر خودرو پهن می شود و سپس بوسیله قدرت گازهای خروجی اگزوز باد می شود . این وسیله بخصوص در زمینهای شنی و رمل بسیار کارایی دارد . این وسیله نیاز مبرمی به آن دارد که سیستم اگزوز خودرو کاملا سالم باشد و سوراخ و یا نشطی نداشته باشد . کوچکترین سوراخ در سیستم اگزوز باعث خواهد شد که جک به درستی باد نشود و کارایی لازم را نداشته باشد . همچنین از پوسیده نبودن قطعات سیستم اگزوز اطمینان حاصل کنید . چون ممکن است باعث شکسته شدن آنها شود.

برای استفاده جک را در زیر خودرو به صورت مساوی از دو انتهای خودرو پهن کنید . مطمئن شوید که در قسمت زیر خودرو قطعه تیزی که باعث پنچری جک گردد وجود نداشته باشد . برای احتیاط بیشتر می توانید زیر پایی خودرو را بر روی جک پهن نمایید . موتور را خاموش کنید و سپس شیلنگ اتصال را به اگزوز وصل نمایید . پس از بالا رفتن خودرو گودال زیر چرخها را پر نمایید و تل شن انباشته شده در زیر شاسی خودرو را خارج نمایید.

نکات مهم در هنگام جک زدن :

ـ معمولا سعی کنید جک را در قسمت وسط خودرو قرار دهید و جک را به اندازه ای بالا ببرید که فاصله لاستیک تا زمین ۳۰ سانتی متر گردد.

ـ در هنگامی که از جک اهرمی به عنوان وینچ استفاده می کنید کلیه همراهان را از اطراف جک و خودرو دور کنید .موقعیت خود را به گونه ای تنظیم کنید که شما بین خودرو و جک قرار بگیرید تا احتمال صدمات به شخص شما کاهش یابد.

ـ اطمینان حاصل کنید که در هنگام کشش جک با هیچ قسمتی از خودرو تماس پیدا نکند.

ـ از استحکام کششی زنجیر اطمینان حاصل کنید . این کار را با حوصله و به آرامی انجام دهید و به خاطر داشته باشید این روش می تواند خطرات بسیار زیادی به همراه داشته باشد.

فردی را تصور کنید که در یک حالت نامتعادل در حال راه رفتن روی یک لبه باریک است. این شخص یا باید به جایی تکیه دهد و یا با متمایل شدن به چپ و راست، باید به نوعی تعادل خود را حفظ کند. یک خودرو نیز همان‌طور که از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است، از تکیه‌گاه‌های گوناگونی نیز بایستی برخوردار باشد. اتومبیل در واقع یک پازل از بخش‌های مختلف ثابت و متحرک است و هر کدام از این بخش‌ها، ‌روی دیگری سوار است. به همین خاطر باید تکیه‌گاه‌هایی در خودرو وجود داشته باشد که هم وزن آنها را تحمل کند و هم لرزش آنها را بگیرد. دسته موتور مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین تکیه‌گاه درون یک خودرو است. دسته موتور‌ها در بالا و پایین و یا دو طرف یک موتور قرار می‌گیرند و چون پیشرانه را به شاسی ارتباط می‌دهند، از لرزش و تکان خوردن آن نیز جلوگیری می‌کنند. اما ببینیم این دسته موتور‌ها چه انواعی دارند و از چه قسمت‌هایی تشکیل می‌شوند.

دسته موتور یا همان Engine Anchor Mount وظیفه تحمل وزن موتور را دارد. البته این اتصال به معنی یک اتصال ساده و بدون خاصیت نیست و در کنار این ارتباط باید اهداف و انتظاراتی که مد نظر قرار دارد، تامین شود.

خودرو برای تحمل وزن جعبه دنده نیز دارای اتصالاتی است که به آن دسته گیربکس یا به قول برخی مکانیک‌ها دسته موتور گیربکس نیز گفته می‌شود و این دسته‌ها در خودرو‌هایی که جعبه دنده در پشت موتور و زیر دالان گاردان قرار دارد، به‌راحتی قابل دیدن هستند و کارکرد مهمی نیز دارند. موتور در هنگام تولید نیرو، گاز خوردن‌های ناگهانی، عبور از دست‌انداز، به واسطه لرزش‌های ذاتی خود پیشرانه، تقه‌های ناشی از رها شدن کلاچ یا درگیری و خلاص شدن تایر‌ها و … به خاطر حالت گردشی که دارد و از طرفی چون به بقیه قسمت‌ها وصل شده است، علاقه زیادی به تکان‌های جانبی پیدا می‌کند تا این انرژی را دفع کند.

در اینگونه مواقع پیشرانه نباید بیشتر از حد مشخصی بازی کند و به همین خاطر باید به جایی محکم شود. تنها جایی که می‌تواند این گشتاور‌های پیچشی را تحمل کند، شاسی است.

اما اگر موتور یا جعبه دنده به طور کاملا ثابت مثلا با استفاده از پیچ و مهره و یا جوش به شاسی متصل شود، تکان‌هایی که از این دو قسمت به شاسی وارد می‌شود باعث خرابی و پیچش شاسی و خود موتور و جعبه دنده می‌شود. پس باید یک انعطاف‌پذیری بین محل اتصال موتور و گیربکس با شاسی باشد که در این زمان وجود دسته موتور کاملا حس می‌شود.

انواع رایج دسته موتور‌ها

دسته موتور‌ها انواع گوناگونی دارند اما روی خودرو‌های معمولی دو نوع بیشتر از بقیه نصب می‌شوند و استفاده از آنها بسیار گسترده است. دسته موتور‌های لاستیکی و دسته موتور‌های هیدرولیکی که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. دسته موتور‌های لاستیکی ارزان‌تر هستند، ساختار ساده‌ای دارند، ابعاد مختلفی داشته و بدون نیاز به نگهداری هستند. این دسته موتور‌ها یک قطعه لاستیکی ساده‌اند که همین قابلیت ارتعاش و ضربه‌گیری آنها موجب جذب ضربات و تکان‌های موتور و گیربکس می‌شود. اما دسته موتور‌های هیدرولیکی از مجموع قابلیت‌های فنر و لاستیک و یک سیال هیدرولیک روغنی برای دفع و جذب ضربه بهره می‌برد که منظور از هیدرولیکی بودن آن به لایه‌های فنر و وجود روغن در بین آنها مربوط می‌شود. در این دسته موتور‌ها، دو لایه فنر که در هم قلاب هستند، کار اصلی جذب نیرو‌های وارده را انجام می‌دهند. دسته موتور‌ها بر اساس محل قرار‌گیری و نوع طراحی موتور متفاوتند. برای مثال در خودرو‌هایی که محور محرک آنها در جلو است و موتور به صرت عرضی قرار گرفته است، معمولا سه دسته موتور شامل دو عدد در پایین و یکی در بالا وجود دارد و در موتور‌هایی که به صورت طولی در راستای اتاق و شاسی نصب می‌شوند، دسته موتور‌ها در دو طرف موتور قرار می‌گیرند. اما در خودرو‌هایی که دارای پیشرانه عرضی هستند، معمولا دسته موتور بالا از نوع هیدرولیکی است که خرابی آن نیز می‌تواند در کنار هزینه بالا‌تر، خطرناک نیز باشد. برای مثال، در خودرو‌یی مثل محصولات پژو و سیتروئن، خرابی این دسته موتور حتی در بد‌ترین حالت می‌تواند باعث کج‌شدن موتور و در نتیجه برخورد تسمه تایم با قاب خودش و پارگی تسمه تایم و هزینه‌های سنگین بعد از آن باشد. اما دسته موتور پایینی که از نوع لاستیکی است، جدا از تحمل تکان‌های موتور و گشتاور‌های پیچشی آن، به خاطر اینکه در پایین قرار دارد، بیشتر مسئول تحمل وزن پیشرانه است و خرابی آن نیز مشکلات خاصی را ایجاد نمی‌کند. دسته موتور بعدی در واقع برای تحمل وزن و ثابت نگه‌داشتن جعبه دنده است. این در حالی است که در خودرو‌هایی که محور محرک عقب دارند و گیربکس در فضای زیر اتاق بین دو صندلی جلو قرار می‌گیرد، دسته گیربکس روی رام شاسی بسته می‌شود و یا مستقیما مثل دسته موتور‌ها، ‌روی شاسی است.

علل خرابی دسته موتور و دسته گیربکس چیست؟

همان‌طور که گفته شد، دسته موتور‌ها برای تحمل تکان‌ها‌ و ضربات ناشی از وزن و کارکرد موتور طراحی و ساخته می‌شوند. حال اگر این تکان‌ها بیش از حد معینی باشد و یا فشار‌های وارده به آنها زیاد شود، مثل هر قطعه لاستیکی دیگری ممکن است تا دچار خستگی شده و در برابر تنش‌های وارده، توان تحمل را از دست بدهند و دچار پارگی شوند.

اما باید بدانیم که خرابی این قطعات نیز بسته به اینکه اتومبیل از چه کلاس خودرویی است و چه ویژگی‌های حرکتی دارد، متفاوت خواهد بود.

برای مثال در یک خودرو سواری، خرابی این قطعات می‌تواند ناشی از تیک‌آف‌های شدید باشد، اما در یک خودرو شاسی بلند آفرودی، خرابی دسته موتور‌ها می‌تواند ناشی از بازی کردن زیاد و پیچش‌های شدید شاسی در عبور از پستی و بلندی‌ها باشد.

اما به طور کلی کار‌هایی مثل گذر از ناهمواری‌هایی که موجب پیچیدن شاسی می‌شود، تیک‌آف‌ها و شتاب‌گیری‌های ناگهانی که لگد موتور را در پی دارند و به دنبال آن معکوس کشیدن‌های شدید که باز هم در آن پیشرانه دارای بازی و تکان‌های شدید می‌شود، عبور از دست‌انداز‌های بزرگ با سرعت بالا که باعث تکان خوردن موتور خواهد شد، لرزش‌های پیشرانه ناشی از تنظیم نبودن آن، مشکل در شاسی خودرو که باعث شود تا دسته موتور و دسته گیربکس به خوبی در محل خود قرار نگیرند، جنس نامرغوب دسته‌ها، مشکل در سیستم کلاچ که باعث ایجاد لرزش در موتور و اتاق خودرو شود، لرزش اتاق ناشی از خرابی مجموعه جلوبندی یا سیستم تعلیق که باعث وارد‌شدن ضربه‌های مسیر راه به شاسی اتومبیل شود و… از جمله مهم‌ترین موارد خرابی دسته موتور و دسته گیربکس است.

ضمن اینکه در خودرو‌های محور محرک عقب، خرابی قطعاتی مثل گاردان و چهار‌شاخ آن، به خاطر ایجاد لرزش در گیربکس و موتور نیز می‌تواند منجر به خرابی این پایه نگه‌دارنده شود.

نشانه‌های خرابی دسته موتور و دسته گیربکس‌ها

از آنجا که پیشرانه و جعبه دنده کاملا به هم متصل هستند، خرابی دسته‌های نگه‌دارنده‌های آنها می‌تواند بر کارکرد هر دو قسمت اثر منفی بگذارد. خرابی دسته موتور‌ها جدا از اثراتی که در حین کارکرد پیشرانه دارند، با چشم نیز قابل تشخیص هستند. دسته موتور‌های لاستیکی اگر پاره شوند، به راحتی می‌توان خط برش را در قسمت لاستیکی آنها دید و از طرفی در خودرو‌های دیفرانسیل عقب نیز می‌توان با کمی بازی دادن به گیربکس و موتور، خرابی دسته موتور و دسته گیربکس را آزمایش کرد. دسته موتور‌های لاستیکی با پاره شدن از قسمت محل پیچ شدن خود، جدا می‌شوند و دسته موتور‌های هیدرولیکی نیز در صورت معیوب شدن، دچار نشتی روغن خواهند شد و چون معمولا در بالای موتور قرار دارند، به راحتی قابل معاینه کردن هستند. ‌اما آشکار‌ترین و واضح‌ترین عیبی که در صورت پارگی دسته موتور یا دسته گیربکس در خودرو بروز می‌کند، لرزش‌های‌ حین کار است که به کل اتاق منتقل می‌شود.

این لرزش‌ها خصوصا در نواحی نزدیک به دور موتور بیشترین گشتاور، نمود بارز‌تری دارد. در این حالت با نگاه کردن به دسته دنده می‌توان لرزش آن را مشاهده کرد. ضمن اینکه با رها کردن کلاچ، به خاطر اینکه لگد موتور به خوبی گرفته نمی‌شود به کل مجموعه ضربه و تکان وارد خواهد شد. همچنین اگر خرابی ناشی از دسته گیربکس باشد، لرزش کلاچ زیر پا کاملا مشهود خواهد بود. اما باید مراقب باشیم تا در خودرو‌های دارای گاردان، این لرزش‌ها ناشی از تاب برداشتن گاردان و یا خرابی چهار‌شاخ‌ها نباشد، هر چند که هزینه و تعمیر دسته‌های نگه‌دارنده به‌مراتب کمتر از هزینه تعمیر و تعویض گاردان و قطعات مربوط به آن است.